Հայտնաբերվել է դեմենցիայի ռիսկի նոր գործոն․ հետազոտություն

Միջազգային հետազոտողների խումբը ցույց է տվել, որ բարձր աղտոտվածությամբ դրսի օդի երկարատև ազդեցությունը մեծացնում է դեմենցիայի զարգացման հավանականությունը:

Այս հետազոտության մասին աշխատանքը հրապարակվել է «The Lancet Planetary Health» կայքում:

Քեմբրիջի համալսարանի և MRC համաճարակաբանության կենտրոնի գիտնականները վերլուծել են գրեթե 30 միլիոն մարդու մասնակցությամբ 51 ուսումնասիրությունների տվյալները: Մետա-վերլուծության արդյունքները հաստատել են, որ PM2.5 մասնիկների, ազոտի օքսիդի (NO₂) և մուրի բարձր կոնցենտրացիաներով տարածքներում մարդիկ ավելի հավանական է, որ զարգանան դեմենցիա, այդ թվում՝ Ալցհայմերի հիվանդություն և անոթային դեմենցիա:

Այսպիսով, PM2.5-ի յուրաքանչյուր լրացուցիչ 10 մկգ/մ³-ը 17 տոկոսով մեծացնում է դեմենցիայի ռիսկը, իսկ NO₂ մակարդակի նույն 10 մկգ/մ³-ով աճը մեծացնում է ռիսկը 3 տոկոսով:

Աղտոտված օդը օրգանիզմում առաջացնում է բորբոքային պրոցեսներ և օքսիդատիվ սթրես, որոնք ժամանակի ընթացքում կարող են վնասել նյարդային բջիջները։ Նրանք ընդգծում են, որ օդի աղտոտվածության դեմ պայքարը կարող է ոչ միայն նվազեցնել ուղեղի համար ռիսկերը, այլև երկարաժամկետ օգուտներ ապահովել հանրային առողջության և տնտեսության համար։

Գիտնականները կոչ են անում ավելի խիստ բնապահպանական կանոնակարգեր կիրառել, հատկապես տրանսպորտի և արդյունաբերության վերաբերյալ, և ավելի շատ հետազոտություններ անցկացնել ցածր և միջին եկամուտ ունեցող երկրներում, որտեղ աղտոտիչների ազդեցությունը կարող է ավելի բարձր լինել։